Poznań (łac. Posnania, niem. Posen, jidysz Poyzn, dla zachowania tradycji przy uroczystych okazjach używana jest nazwa: Stołeczne Miasto Poznań) - jedno z najstarszych i największych polskich miast (piąte pod względem ludności, szóste pod względem powierzchni) położone nad rzeką Wartą. Stolica Wielkopolski, województwa wielkopolskiego i archidiecezji poznańskiej. Poznań znajduje się pomiędzy Berlinem a Warszawą i jest ważnym węzłem drogowym i kolejowym w kraju, posiada także międzynarodowy port lotniczy.
Poznań uznawany jest za kolebkę narodzin państwa polskiego. W przeszłości pełnił rolę stolicy państwa oraz siedziby władców.
Poznań to dynamiczny ośrodek gospodarczy, akademicki, naukowy i kulturalny. Duży ośrodek przemysłu (Poznański Okręg Przemysłowy) i usług, miejsce corocznych Międzynarodowych Targów Poznańskich. Według zewnętrznych ocen przeprowadzonych przez agencję ratingową Moody's Investors Service, pod względem wiarygodności dla inwestorów nieznacznie ustępuje znacznie większej Warszawie.
W Poznaniu działa osiem państwowych szkół wyższych i kilkanaście prywatnych, kształcących ok. 133 000 studentów. Na 1000 mieszkańców przypada 221 studentów - wśród dużych polskich miast Poznań zajmuje pod tym względem pierwsze miejsce.
Miasto nazywane jest również w przewodnikach turystycznych "muzyczną stolicą Polski" z powodu działających tutaj chórów chłopięcych i męskich, organizowanym co 5 lat konkursom skrzypcowym oraz lutniczym im. Henryka Wieniawskiego, a także dzięki działalności orkiestry kameralnej pod dyrekcją Agnieszki Duczmal, opery i Polskiego Teatru Tańca.
Miasto jest silnie powiązane komunikacyjnie i ekonomicznie z otaczającymi je gminami powiatu poznańskiego tworzącymi aglomerację poznańską (ze wspólną infrastrukturą np. wodociągami)
Poznań jako ośrodek życia politycznego jest jednym z pierwszych polskich miast odnotowanych na kartach historii. Są to, w związku z tym, że w owych czasach łacina był językiem używanym przez wykształconą część społeczeństwa, zapisy w formie zlatynizowanej. Pierwszy znany zapis znajduje się w w kronice Thietmara pod rokiem 970 w formie episcopus Posnaniensis. W tej samej kronice pod rokiem 1005 zaś znajdujemy określenie ab urbe Posnani. Jako nominativus Poznań pojawia się w 1236 jako Posnania i 1247 jako Poznania. Poza nimi można odnaleźć też zapisy z 1146 i 1244 w formie in Poznan, które pozwalają na wysnucie wniosku, że nazwa Poznań nie zmieniła się na przestrzeni dziejów.
Obecnie językoznawcy zgadzają się, że nazwa Poznań wywodzi się od imienia Poznan. Utworzono ją poprzez dodanie do imienia Poznana przyrostka -j, który jeszcze w czasach przedpiśmiennych zlał się z poprzedzającą go literą n zmiękczając ją do współczesnego ń.
O ile wyjaśnienie nazwy nie nastręcza naukowcom problemu to samo imię Poznan nie jest do końca jasne. Źródła historyczne nie dostarczają informacji o osobie, której imieniem nazwano gród nad Wartą. Nie jest też pewne, czy to słowiańskie imię wywodzące się od czasownika "poznać" należy do tzw. grupy imion imiesłowowych, takich jak Miłowan czy Biegan, czy też powstało jako skrócenie imienia dwuczłonowego np. Poznamir[6
Z nadaniem miastu nazwy Poznań wiąże się stare podanie, sięgające czasów powstania państwa polskiego. Wedle niego w okolicach Poznania osiedlił się Lech i jego drużyna, kilka lat po tym, jak rozstał się ze swoimi braćmi, Czechem i Rusem. Czech podążył na południe, Rus na wschód, Lech natomiast założył osadę w Gnieźnie (z czym również wiąże się legenda). Po kilku latach Rus i Czech postanowili odwiedzić brata i ze zbrojnymi orszakami wyruszyli na spotkanie. W tym samym czasie Lech polował w okolicach Gniezna i jego zbrojni przywieźli niepokojące wiadomości - na obrzeżach krainy zauważono obce wojska. Lech zwołał szybko tych, którzy brali udział w polowaniu i przygotowywał się do odparcia najeźdźców. Legenda głosi, że wojska Lecha, Czecha i Rusa ruszyły już do ataku, gdy nagle bracia jadący na czele krzyknęli 'poznan!' rozpoznając się nawzajem. Lech, Czech i Rus zdążyli powstrzymać rozlew krwi a na cześć tego szczęśliwego zdarzenia wyprawili ucztę i na miejscu niedoszłej bitwy założyli osadę. Legenda ta z pewnością nie tłumaczy prawdziwie etymologii słowa 'Poznań', być może jednak powstała w czasie gdy przekazywano sobie jeszcze ustnie opowieści i nawiązuje do wędrówki ludów, która doprowadziła do przybycia na ziemie polskie plemion słowiańskich. Jest możliwe, że historia braci, którzy rozdzielili swoje drużyny i spotkali się po latach, zawiera ziarno prawdy.
Poznań jest jedynym miastem, którego nazwa została wymieniona w hymnie Polski
(I wers III zwrotki): Jak Czarniecki do Poznania ...